Of we nu thuis, op het werk of onderweg zijn, het lijkt alsof we constant “aan zijn”. We zijn tegenwoordig hele dagen bereikbaar via social media, Whatsapp, e-mail etc… Maar welk effect heeft dit op onze gezondheid? Hoe kunnen we er beter en slimmer mee omgaan? We vroegen het aan Carien Karsten, een psychotherapeut gespecialiseerd in stress en burn-out.
Staan we de laatste jaren echt vaker ‘aan’ dan vroeger?
“Natuurlijk is dat zo. Het lijkt erop dat we niet meer zonder onze telefoons kunnen. Mijn man stuurde me net een afbeelding van een vol perron. Iedereen is bezig met zijn telefoon. Smartphones worden steeds geavanceerder, hoe meer je ermee kunt doen, hoe groter de verleiding wordt. Net zoals sigaretten, die zijn in de loop der jaren ook verslavender geworden, datzelfde gebeurt nu met telefoons.”
Wat voor effect heeft een smartphone op je gezondheid?
“Het is hetzelfde effect alsof je de hele dag koffie drinkt. Elke keer dat de adrenaline vrijkomt, is er een bevredigend gevoel. Maar tegelijkertijd gaat je hartslag omhoog en voel je je minder comfortabel en onveilig.”
En hoe zit het met de sociale gezondheid?
“Door de hele tijd je smartphone te gebruiken, verminder je het oogcontact met de mensen om je heen. Dit oogcontact is erg belangrijk. Oogcontact produceert oxytocine, ook wel het knuffelhormoon genoemd. Het is belangrijk bij het maken van vrienden en het onderhouden van sociale contacten. Je brengt veel tijd door op je telefoon en je isoleert je dus grotendeels van dat alles. Al die sociale media zijn dus helemaal niet zo sociaal!”.
Een term die vaak voorbij komt is ‘ik vind het zo leuk’.
“Dat is het niet. Als je het de hele tijd aanhoudt, gaan je hartslag en bloeddruk omhoog. Als je hersenen moeten blijven werken, is het ook te weinig in de ontspanningsmodus. Ook je creativiteit zal snel afnemen. Je lichaam wordt alleen maar kwetsbaarder voor angst , burn-out en depressie.”
Zijn er mensen met een smartphoneverslaving in jouw praktijk te vinden?
“Natuurlijk. Net als het drinken van alcohol en drugs, kan je telefoon verslavend zijn en kan het enorme overlast veroorzaken. De behandeling is langdurig omdat het risico op terugval groot is. Naast het aantal telefoonverslaafden, neemt het aantal burnouts (bij jongeren) ook toe. Vijftien jaar geleden was het één op de tien, nu is het één op de zeven. En er is geen verschil tussen mannen en vrouwen.”
Wat kunnen we om een verslaving te voorkomen?
“Bewustwording creëren is heel belangrijk. Als je weet wat het betekent om maar altijd bereikbaar te zijn, heb je al zeker een deel van de strijd gewonnen!”
Drie tips:
- Laat je telefoon niet de controle overnemen en beslis wat je ’s ochtends gaat doen. Begin met een rustig ontbijt, doe wat aan lichaamsbeweging of lees de krant voordat je je telefoon pakt.
- Leg de lat voor jezelf niet te hoog, begin bijvoorbeeld met ’s avonds de telefoon beneden te laten liggen.
- Maak een duidelijke afspraak met je familie en/of partner om alle mobiele telefoons op te bergen tijdens de maaltijden. Hierdoor neemt de interesse in elkaars leven toe en ben je later ook eerder bereid bepaalde situaties met elkaar te bespreken.
Kan telefoonaccessoires de verslaving ook tegen gaan?
Telefoonaccessoires kan wel degelijk ondersteunen bij het verminderen van ons telefoongebruik. Zo zijn er verschillende telefoonhoezen die geheel over het scherm heen vallen. Hierdoor zien we de meldingen niet binnenkomen en zijn we minder snel geneigd om op de telefoon te kijken. Daarnaast zijn er ook Screenprotectors met blauw licht filter die het scherm niet alleen krasbestendig maken maar ook zorgen dat onze ogen minder blauw licht te verduren krijgen. Uiteraard kun je hier ook een bril voor aanschaffen die hetzelfde functioneert maar waarmee je ook het blauwe licht van jouw laptop kunt filteren.